Mariusz Blimel: Panie Dziekanie, jest pan człowiekiem wielu zadań. Najistotniejsze z nich to chociażby zarządzanie jednym z największych wydziałów rozpoznawalnej w Polsce i za granicą politechniki wojskowej, własna aktywność naukowa, z której wyników korzystają takie ośrodki jak na przykład Międzynarodowe Biuro Miar i Wag w Sevres pod Paryżem i Amerykańska Agencja Kosmiczna NASA, pełnienie funkcji redaktora naczelnego i wydawcy czasopisma Metrology and Measurement Systems – periodyku naukowego Polskiej Akademii Nauk o zasięgu międzynarodowym, wychowywanie pokolenia następców odnoszących już swoje pierwsze sukcesy naukowe – wymieniać pewnie można by długo. Uzasadnione pytanie jakie się wobec tego nasuwa, to jak Pan nad tym wszystkim panuje?
Prof. Ryszard Szplet: Wydaje mi się, że we współczesnym świecie, w którym funkcjonuje wiele silnych ośrodków badawczo-dydaktycznych ze znacznymi budżetami przeznaczanymi na naukę, kluczem do sukcesu nie są nasze indywidualne zdolności, ale zespołowa praca pasjonatów, osób zaangażowanych w realizację śmiałych innowacyjnych pomysłów oraz budowanie i rozwój kompetencji. I takich nam nie brakuje. A rozpoznawalność, o której Pan mówi to zasługa nie tyle mojego zespołu, co przede wszystkim efekt pracy wielu znakomitych zespołów naukowych funkcjonujących od dziesięcioleci w Wydziale Elektroniki WAT. Warto bowiem zauważyć, że Wydział obchodzi w tym roku 70-lecie istnienia.
M.B.: No właśnie, gdyby miał Pan w kilku zdaniach powiedzieć o najważniejszych osiągnięciach Wydziału, to o czym by Pan wspomniał?
R.S: W pierwszej kolejności należy podkreślić, że pracownicy Wydziału Elektroniki WAT prowadzą działalność badawczą i dydaktyczną w ramach dwóch dyscyplin naukowych, a mianowicie automatyka, elektronika i elektrotechnika oraz informatyka techniczna i telekomunikacja. Stwarza to szerokie możliwości zarówno dla rozwoju naukowego, pozyskiwania środków na badania, jak i występowania z atrakcyjną ofertą dydaktyczną.
M.B.: Czyli Wasza siła tkwi w różnorodności?
R.S.: Raczej w komplementarności, wzajemnym uzupełnianiu się. W Wydziału funkcjonują trzy Instytuty o strukturze zakładowej, które zrzeszają zespoły wypełniające w zasadzie wszystkie pola aktywności badawczej i dydaktycznej w ramach wspomnianych przeze mnie dyscyplin naukowych. Jednostką organizacyjną Wydziału jest też Laboratorium Kompatybilności Elektromagnetycznej wspierające swą infrastrukturą naszą działalność badawczo-dydaktyczną oraz świadczące usługi komercyjne. W zakresie dydaktyki Instytuty ściśle współpracują ze sobą tworząc, stosownie do reprezentowanych kompetencji, bazę dla kształcenia podstawowego i kierunkowego. Jednocześnie każdy z nich oferuje studentom specjalności studiów oparte na kompetencjach wypracowanych przez kadrę nauczycielską w ramach prowadzonej od lat działalności badawczej. I tak Instytut Systemów Elektronicznych specjalizuje się w zastosowaniach współczesnej elektroniki w technice pomiarowej, medycynie i szeroko rozumianych systemach bezpieczeństwa. W Instytucie Radioelektroniki prowadzone są intensywne prace w zakresie technologii systemów teledetekcyjnych w zastosowaniach zarówno wojskowych, jak i cywilnych. Trzeci z Instytutów – Instytut Systemów Łączności to naturalna baza dla rozwoju kompetencji i realizacji projektów z zakresu systemów łączności i teleinformatyki, ale także układów i systemów cyfrowych.
M.B.: Rozumiem, że to baza, a jakieś konkrety, osiągnięcia o charakterze wizytówek Wydziału?
R.S.: Nie sposób wymienić tu wszystkie, więc pozwoli Pan, że skupię się na najbardziej reprezentatywnych osiągnięciach ostatnich lat. Realizując jeden z najważniejszych celów przyjętej przez nas strategii, polegający na utrzymywaniu wysokiej pozycji Wydziału jako zaplecza eksperckiego i badawczego Ministerstwa Obrony Narodowej, wyniki znacznej części naszych prac kierowane są do odbiorcy wojskowego. I tak w ostatnich latach z sukcesem zrealizowano projekty z zakresu telekomunikacji wojskowej ukierunkowane na rozwój zaawansowanych kryptologicznie systemów łączności, dedykowanych różnym szczeblom dowodzenia na bazie technologii radia definiowanego programowo oraz radia kognitywnego. Zespoły badawcze Wydziału rozwijały również technologie radarowe, w szczególności technologie radarów z syntetyczną apreturą umieszczanych na pokładzie miniaturowych bezpilotowych statków powietrznych, radarów kierowania ogniem dla zestawów rakietowych, radarów wspierających działanie amunicji inteligentnej oraz georadarów. W tym ostatnim przypadku jednym z celów realizowanego projektu były działania zmierzające do neutralizacji improwizowanych ładunków wybuchowych. Wydział pochwalić się może również udziałem w projektach poświęconych budowie broni elektromagnetycznej i opracowaniu na jej potrzeby aparatury pomiarowej oraz metod ochrony i obrony przed skutkami oddziaływania na infrastrukturę krytyczną. Ale projekty dedykowane wojsku to nie jedyny zakres naszej działalności badawczo-rozwojowej. Konsekwencją rozwijania technologii podwójnych zastosowań jest również udział w projektach ukierunkowanych na bezpieczeństwo teleinformatyczne i monitoring transmisji danych w systemach rynku cywilnego. Przykłady zastosowań to projekty dedykowane bezpiecznemu zarządzaniu siecią energetyczną oraz bezpieczeństwu i jakości transmisji sekwencji wizyjnych. Z kolei wieloletnie doświadczenie zespołu badawczego precyzyjnej metrologii czasu umożliwiło opracowanie unikatowego w skali światowej systemu do pomiaru, generacji i dystrybucji wzorcowych odcinków czasu oraz zapewniło udział w międzynarodowym projekcie poświęconym budowie nowoczesnego systemu dystrybucji czasu urzędowego.
M.B.: Czy w wymienionych przez Pana projektach Wydział funkcjonuje samodzielnie?
R.S.: W większości przypadków projekty realizowane są w konsorcjach naukowo-przemysłowych, czyli w ścisłej współpracy z zewnętrznymi ośrodkami badawczymi i przedsiębiorcami, co wynika zarówno z wyzwań projektowych, jak i jest pochodną strategii Wydziału, wynikającej z misji Akademii. Wydział współpracuje z otoczeniem społeczno-gospodarczym przy podejmowaniu kluczowych decyzji dotyczących funkcjonowania i rozwoju systemu kształcenia. Jednak współpraca ta w sposób naturalny kształtowana jest przede wszystkim na płaszczyźnie projektów badawczo-rozwojowych podejmowanych wspólnie z wieloma firmami. Do grona naszych partnerów należą zarówno krajowe podmioty gospodarcze jak np. PIT-Radwar S.A., WB Electronics S.A., Radmor S.A., Elektronika Polski Holding Obronny Sp. z o.o, KenBIT Sp. z o.o, ale również jednostki zagraniczne z Włoch, Belgii, Francji, Niemiec, Szwecji i Portugalii. Wśród ściśle współpracujących z Wydziałem instytucji naukowych wymienić należy m.in. Politechnikę Warszawską, Akademię Górniczo-Hutniczą, Wyższą Szkołę Technik Komputerowych i Telekomunikacji, Wojskowy Instytut Łączności, Warszawski Uniwersytet Medyczny, Wojskowy Instytut Medyczny, Główny Urząd Miar.
M.B.: Czym Wydział przyciąga partnerów zewnętrznych?
R.S.: Moim zdaniem, przede wszystkim profesjonalizmem wypływającym z ugruntowanej pozycji naukowej na rynku polskich uczelni technicznych. O naszym potencjale świadczą z jednej strony osiągnięcia dokumentowane publikacjami w renomowanych i wysoko punktowanych czasopismach (liczba takich publikacji przekracza rokrocznie 300) i z drugiej – stałe dążenie do wdrażania innowacyjnych rozwiązań, wspierane instytucjonalnie przez funkcjonujące w Uczelni Centrum Transferu Technologii. Najnowszym przykładem w tym zakresie może być wdrożenie do produkcji przez polską firmę KenBIT, objętego międzynarodową ochroną prawa własności przemysłowej, wielofunkcyjnego zestawu do pomiaru i generacji odcinków czasu z precyzją pikosekundową. Ponadto uważam, że jesteśmy życzliwie nastawieni i otwarci na wszelkie formy współpracy z partnerami biznesowymi. Taka postawa jest szczególnie dobrze widoczna w kontaktach z firmami z branży elektronicznych systemów bezpieczeństwa. Jej przedstawiciele na stałe wpisali się w kalendarz organizowanych corocznie w Wydziale konferencji naukowych i przedsięwzięć o charakterze popularno-naukowym, współorganizując seminaria, będące platformą wymiany poglądów na temat aktualnych trendów rozwoju technologii służących bezpieczeństwu i inteligentnym rozwiązaniom automatyki budynkowej. Są one również okazją dla firm do spotkań ze studentami Wydziału i zaprezentowania ofert pracy. Współpraca ta przynosi wymierne korzyści obydwu stronom. Wydział korzysta z oferowanego wyposażenia służącego edukacji, a firmy mają możliwość pozyskania do pracy najlepszych studentów.
M.B.: Doszliśmy tym sposobem do pytania o korzyści płynące ze studiowania w Wydziale Elektroniki. Co macie do zaoferowania studentom?
R.S.: Dorobek wielu lat doświadczeń dydaktycznych sprawia, że oferujemy rozbudowany i sprawny system kształcenia, który zapewnia studentom możliwość świadomego wyboru spośród bogatej oferty programowej wielu specjalności, profilujących w ramach 3 kierunków studiów. Samodzielnie prowadzimy dla studentów wojskowych i cywilnych kierunek studiów elektronika i telekomunikacja, ale współdziałamy też z innymi jednostkami w kształceniu studentów cywilnych na kierunkach energetyka oraz biocybernetyka i inżynieria biomedyczna. Oferujemy studentom kontakt z doskonale przygotowaną i stale rozwijającą się kadrą nauczycielską oraz bogato wyposażone laboratoria, zapewniamy darmowy dostęp do repozytoriów obejmujących e-źródła (m.in. z serii IEEE, Springer, SPIE, Knovel) oraz różnorodnego oprogramowania pozwalającego na kształtowanie umiejętności naukowych i inżynierskich. Istotną rolę w procesie nauczania odgrywają nasze systemy zapewniania jakości kształcenia, wydziałowy i uczelniany. Nie bez znaczenia jest też stały nadzór ze strony gestorów MON, zapewniający uczelni stabilną pozycję finansową oraz możliwość wyposażania laboratoriów dydaktycznych w ramach dotacji celowych na zakupy inwestycyjne. O ostatniej z nich można było niedawno przeczytać w mediach. Mam na myśli pracownię Zautomatyzowanego Systemu Przetwarzania Informacji Radiolokacyjnej DUNAJ II. Środki finansowe potrzebne na wyposażenie pracowni w specjalistyczną aparaturę i oprogramowanie oraz na jej uruchomienie pozyskano z Departamentu Nauki i Szkolnictwa Wyższego Ministerstwa Obrony Narodowej w rezultacie konkursu na dotację celową w roku 2020. Sam system jest rozwiązaniem unikatowym, wpisującym się w funkcjonowanie obrony powietrznej kraju, a także w procedury Zintegrowanego Systemu Obrony Powietrznej i Przeciwrakietowej NATO (NATINAMDS). Udział w kształceniu z jego wykorzystaniem stanowi dla naszych studentów nie lada atrakcję. Nie jest to jedyne nasze laboratorium tak nowocześnie wyposażone. Ostatnio uruchomiliśmy na naszej stronie internetowej https://wel.wat.edu.pl aplikację wirtualnych spacerów po Wydziale, w tym również w technologii wirtualnej rzeczywistości, dzięki której każdy młody człowiek może sam się przekonać, że warto u nas studiować. Nie bez znaczenia w kontekście podejmowania takiej decyzji, wydaje się też fakt, że aktualne przeciętne wynagrodzenie absolwentów naszej uczelni jest stosunkowo wysokie i plasuje ich pod tym względem na drugim miejscu wśród absolwentów uczelni politechnicznych w Polsce.
M.B.: Czy przy istniejącej bogatej infrastrukturze Wydział ma jeszcze jakieś plany rozwojowe?
R.S.: Oczywiście, jak wiemy, kto się nie rozwija, ten się cofa. Pod koniec ubiegłego roku rozpoczęliśmy budowę nowoczesnego Radiowego Centrum Naukowo-Dydaktycznego, współfinansowanego przez Departament Nauki Ministerstwa Obrony Narodowej oraz przez amerykańską firmę L3 Harris, która w ramach umowy offsetowej przeprowadziła też szkolenia dla instruktorów, przekazała sprzęt, materiały dydaktyczne oraz prawa do prowadzania certyfikowanych kursów z zakresu obsługi produkowanych przez nią radiostacji. Centrum Radiowe zwiększy zaplecze szkoleniowe Wydziału dzięki budowie nowoczesnej auli wykładowej, sal dydaktycznych oraz laboratoriów dydaktyczno-badawczych przeznaczonych dla wyposażenia telekomunikacyjnego oraz innych urządzeń i systemów radiowych. Aktualnie w fazie budowy znajduje się również komora bezodbiciowa przeznaczona do badań w obszarze kompatybilności elektromagnetycznej, która będzie jedną z największych konstrukcji tego typu w Europie.
M.B.: Panie Dziekanie, przyznam, że jestem pod wrażeniem rozmachu przedsięwzięć, które Wydział Elektroniki podejmuje zarówno w zakresie rozwoju naukowego, współpracy z przemysłem, oferty dla studentów i inwestycji. Czy można czegoś Państwu życzyć?
R.S.: Tak się w istocie składa, że mamy teraz dobry czas na życzenia, gdyż jak wspomniałem, Wydział Elektroniki obchodzi w tym roku jubileusz 70-lecia swego powstania. Myślę, że jednym z naszych największych zmartwień jest obserwowany spadek zainteresowania młodych ludzi wiązaniem swych losów z karierą naukową. Atrakcyjna oferta rynku pracy kierowana do naszych absolwentów z jednej strony nas oczywiście cieszy, ale z drugiej jest sporym wyzwaniem, któremu staramy się sprostać, aby przez kolejne 70 lat wciąż funkcjonowała tu liczna grupa ambitnych i śmiałych osób kontynuujących i rozwijających swymi naukowymi pasjami dorobek Wydziału Elektroniki.
M.B.: W takim razie na Pańskie ręce składam całemu Wydziałowi Elektroniki na kolejne 70 lat życzenia wielu sukcesów naukowych i dydaktycznych oraz stworzenia młodym naukowcom takich warunków pracy, aby mogli się wspaniale rozwijać i pomnażać znakomite osiągnięcia Wydziału. Dziękuję za rozmowę.
