„Wyróżnia nas nastawienie do rzeczywistości, 

charakteryzujące się przełamywaniem stereotypów i schematów”.

Mariusz Blimel: Gdyby miała Pani w kilku zdaniach opowiedzieć o Wydziale, to o czym by Pani wspomniała?

Ewa Bogacz-Wojtanowska:  Wydział powstał w 1997 roku, w 2022 roku będziemy obchodzić 25 lat istnienia. Jesteśmy dużym Wydziałem, wielkości średniej uczelni wyższej w Polsce. 

Wyróżnia nas dbałość o rozwój i doskonalenie naszej oferty dydaktycznej. Wprowadziliśmy jako pierwsi w Polsce kierunki studiów, zarządzanie publiczne, zarządzanie w turystyce, zarządzanie kulturą, elektroniczne przetwarzanie informacji, informatyczno-humanistycznym, zarządzanie zmianą społeczną, gender studies. Nasza różnorodna, bogata infrastuktura dydaktyczna  daje ogromne możliwości rozwoju dla młodego człowieka (studencka telewizja UJOT TV i studenckie radio UJOT FM). 

Dziś nasz Wydział to „petarda” naukowa. Nasi uczeni uczestniczą w interdyscyplinarnych projektach naukowych na całym świecie, publikują w najlepszych wydawnictwach naukowych, w czasopismach, są keynote speakerami na konferencjach w różnych kontynentach. Uczestniczymy w światowym dyskursie naukowym.

Jesteśmy również Wydziałem, który w znakomity sposób rozwija trzecią misję uniwersytetu, która dla nas oznacza współpracę uczelni z szeroko rozumianym otoczeniem społeczno-gospodarczym, czyli współpracę z biznesem, sektorem publicznym i pozarządowym i nakłada na nią odpowiedzialność, jako na jedną z najważniejszych instytucji, o charakterze kulturotwórczym, innowacyjnym czy kreującej rozwój wiedzy, nie tylko w skali regionu czy kraju. 

Wzmacniamy nasze zaangażowanie w realne sprawy ludzi, społeczności i społeczeństwa jako całości, w transfer wiedzy, budowanie mostów z nauki do otoczenia społeczno-gospodarczego jest procesem złożonym, a przez to wymagającym zaangażowania  i zaufania od każdej ze stron. 

Zobrazuję to opisem uniwersytetu przedstawianego jako metaforyczne wieże z kości słoniowej. Wieże, w których wiedza jest wytwarzana. Otoczenie tych wież jest przedmiotem badań i zarazem konsumentem wyników badań, czyli ową wytwarzaną wiedzę przez uniwersytety ma to otoczenie wykorzystać. Niekiedy słyszy się zarzuty pod adresem samych uniwersytetów o tworzenie elitarnej wiedzy, z której wykluczeni są ci, którzy powinni z niej korzystać. Ale prawda chyba jak zwykle leży po środku, bowiem zarówno uniwersytet jak i otoczenie społeczno-gospodarcze powinni być gotowi na transfer, czyli uniwersytet powinien dążyć do tego, aby pracować na rzecz otoczenia społeczno-gospodarczego, a samo otoczenie powinno również szukać sposobu do wykorzystania twórczego dziedzictwa nauki.

Dziekan Wydziału, dr hab. Ewa Bogacz -Wojtanowska, prof. UJ,  w rozmowie z Mariuszem Blimelem na łamach czasopisma Nauka Innowacje Biznes.

M.B.: Pomówmy o Państwa ofercie dydaktycznej. Jakie kierunki oferuje Wydział Zarządzania i Komunikacji Społecznej? 

E.B.-W.: Oferujemy zróżnicowane kierunki studiów; typowo humanistyczne, jak filmoznawstwo i wiedzę o nowych mediach (najlepsze kierunki w Polsce), społeczne jak ekonomia, finanse i controlling, dziennikarstwo i komunikacja społeczna, psychologia oraz wiele kierunków w obszarze zarządzania, od klasycznych tj. jak zarządzanie zasobami ludzkimi czy rachunkowość i zarządzanie finansami, zarządzanie informacją, aż po bardziej unikatowe jak zarządzanie kulturą, media społecznościowe w zarządzaniu, zarządzanie w turystyce  czy zarządzanie zmianą społeczną. 

Prowadzimy również kierunki studiów na Wydziale, łączące wiedzę z zakresu informatyki, językoznawstwa i nauk o sztuce, jak elektroniczne przetwarzanie informacji.  Równolegle do studiów w języku polskim proponujemy  studia w języku angielskim kierunku business and finance management, a także oferujemy szeroki wachlarz  studiów podyplomowych.

M.B.: Dlaczego warto wybrać kierunek studiów na Wydziale Zarządzania i Komunikacji Społecznej, jako wstęp do kariery zawodowej czy naukowej? 

E.B.-W.: Naszym celem jest kształcenie w taki sposób, aby nasi absolwenci mogli znaleźć wymarzoną pracę i w sposób zaplanowany realizować się zawodowo. Chcemy przekazać studentom wartości, które są nam bliskie, takie jak: wrażliwość, odpowiedzialność, samodzielność, tolerancję, otwarcie na nowe i nieznane, aktywność w wielu wymiarach życia społecznego, skłonność do zbiorowego wysiłku i wspólnego działania na rzecz dobra wspólnego. 

Powyższej wymienionemu celowi służy unikatową formuła konstruowania kierunków i programów studiów. Z jednej strony, kierunki i programy nauczania są przygotowywane na naszym Wydziale z refleksją o potrzebach i sytuacji na rynku pracy, w konsultacji z różnymi interesariuszami, w tym pracodawcami, w oparciu o analizy losów absolwentów oraz z uwzględnieniem oczekiwań studentów. Z drugiej strony, nasze kierunki studiów i programy nauczania powstają w ścisłej korelacji z uniwersalnymi wartościami, które stanowią podstawę funkcjonowania Uniwersytetu Jagiellońskiego. Stąd są one odzwierciedleniem tego, że stanowimy pewną wspólnotę dialogu, gdzie dążenie do prawdy, dążenie do kształtowania i realizowania dobra wspólnego i indywidualnego czy dążenie do odkrywania, zachowania i utrwalania dziedzictwa historycznego, artystycznego, kulturowego i przyrodniczego, ma odzwierciedlenie w naszej codziennej praktyce akademickiej. 

Wydział również jest bardzo aktywny w obszarze realizowania projektów dydaktycznych i festiwali. Są to badania w działaniu, takie jak festiwal Polikultura, Mediatory. Nasi studenci są bardzo aktywni i uczestniczą a także organizują życie społeczne, organizacyjne, kulturalne itd. Współpracują również z podmiotami zewnętrznymi. W procesie kształtowania oferty edukacyjnej WZiKS UJ biorą udział interesariusze zewnętrzni oraz wewnętrzni. Udział interesariuszy zewnętrznych oznacza współpracę z przedstawicielami pracodawców, studentów, doktorantów, słuchaczy studiów podyplomowych i absolwentów, poprzez wyrażanie opinii na temat programów kształcenia oraz wypracowywaniu propozycji dotyczących, ścieżek, przedmiotów czy kursów jakie powinny znaleźć się w programach kształcenia, tak, aby w większym stopniu były one dostosowane do wymagań rynku pracy. Interesariusze wewnętrzni (pracownicy WZiKS UJ) tworzą programy kształcenia i uczestniczą w określaniu efektów kształcenia.

Niezwykle ważny element naszej filozofii kształcenia stanowi ciągłe doskonalenie jakości naszych programów nauczania. Stworzyliśmy system zarządzania jakością kształcenia, który jest dostosowany do specyfiki naszego Wydziału. W ramach tego systemu stale prowadzimy różnorodne działania doskonalące, w szczególności analizujemy i weryfikujemy następujące parametry: efekty kształcenia na poszczególnych kierunkach studiów, oceny dokonywanych przez studentów, wnioski z monitorowania kariery absolwentów czy dane dotyczące kandydatów (dynamika liczbowa, szkoły z których się rekrutują, zasięg terytorialny rekrutacji, kandydaci zagraniczni). Prowadzimy projekty doskonalące pracę dydaktyczną (np. takie: https://isp.uj.edu.pl/nauka/projekty/projekty-w-trakcie-realizacji/badania_dla_praktyki ) i wspieramy pracowników w rozwoju ich umiejętności dydaktycznych.

Stawiamy na stałe doskonalenie programów kształcenia na studiach I, II i III stopnia oraz studiach podyplomowych. W ubiegłym roku skupialiśmy się na tym, aby w czasie pandemii Covid nasi studenci mieli najlepszy z możliwych poziom nauczania na każdym kierunku. Przyglądaliśmy się każdemu przedmiotowi, pod kątem tego jakie metody kształcenia zastosować, aby zbliżyć się poziomem do kształcenia stacjonarnego. Mamy wiele grup roboczych (community of practice) w Instytutach na Wydziale, gdzie dyskutuje się w detalach o tym, jaka metoda dydaktyczna jest najlepsza w obecnej sytuacji, jak zachęcać i aktywizować studentów online itd.  Biblioteka wydziałowa w cały okresie pandemii prowadzi  aktywną działalność w zakresie dostarczania różnych publikacji online zarówno studentom jak i pracownikom. Wspólnie ze studentami pracujemy także nad tym, aby kryteria oceny poszczególnych zajęć dydaktycznych były adekwatne do zdalnego nauczania w pandemii. To żmudne procesy, ale dające na koniec satysfakcjonujące wyniki. 

Również  dużą wagę przywiązujemy do podniesienia jakości naszej pracy administracyjnej, tak, aby nasi studenci załatwiali sprawy bez zbędnych problemów. Upraszczamy i informatyzujemy nasze procedury administracyjne. Stąd wprowadziliśmy w tym roku na Wydziale elektroniczny obieg podań studenckich. 

Nasi studenci korzystają z bogatej oferty ogólnouczelnianego systemu wspierania studentów, takich jak np.: Studencki Ośrodek Wsparcia i Adaptacji,  Szkoła Orłów, domy studenckie o coraz wyższym standardzie zakwaterowania i stypendia. Wydział dysponuje bardzo bogatym zapleczem kulturalno-sportowym, które decyduje o jakości studenckiego życia. Tutaj Uniwersytet Jagielloński ma się czym pochwalić.

M.B.: Jakie są losy absolwentów?

E.B.-W.: Z corocznych monitoringów badań losów absolwentów wynika, że absolwenci naszego Wydziału często zakładają własne firmy. Po ukończeniu studiów krótko szukają pracy etatowej oraz często ich zarobki są wyższe od średniej dla absolwentów podobnych kierunków w innych uczelniach.

M.B.: W czym przejawia się interdyscyplinarność Wydziału?

E.B.-W.: Na naszym Wydziale, pracują badacze i dydaktycy reprezentujący wiele dziedzin i dyscyplin naukowych, takich jak:  nauki o zarządzaniu i jakości, ekonomia, nauki o  komunikacji społecznej i mediach,  psychologia, nauki o sztuce, nauki o polityce i administracji, nauki prawne, filozofia, nauki o kulturze i religii, językoznawstwo, informatyka techniczna i telekomunikacja. Ich styczność w pracy na jednym Wydziale w naturalny sposób daje efekt w interdyscyplinarnych projektach i nastawieniu do rzeczywistości.

W sferze dydaktyki, każdy z naszych kierunków łączy w sobie zarówno wiedzę, umiejętności i kompetencje społeczne z jednej, wiodącej dyscypliny kształcenia, ale także z wielu innych, zarówno pokrewnych dziedzin i dyscyplin.  Przykładem jest oferta studiów na kierunku zarządzanie w ochronie zdrowia, które proponujemy w połączeniu z innymi wydziałami. 

W sferze nauki, nasza filozofia interdyscyplinarnej pracy naukowej polega na łączenia badań z różnych dyscyplin naukowych, które owocują wspólnymi pomysłami w obszarach naukowych. Obserwujemy, że nasi naukowcy opanowali umiejetność wchodzenia we współpracę naukową z uczonymi z innych wydziałów Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Nasza Alma Mater daje nam wsparcie w tej dziedzinie poprzez formułę Inicjatywy Doskonałości - Uczelnia Badawcza. Program wspiera, 4 Priorytetowe Obszary Badawcze. 

M.B.: Jakie czynniki przyczyniają się do rozwoju badań naukowych na Wydziale Zarządzania i Komunikacji Społecznej?

E.B.-W.: Możemy wymienić następujące działania przyczyniające się do rozwoju i osiągnięć w obszarach badań naukowych: 

- Działanie from down to top- od dołu, zespoły i grupy badawcze- w ramach instytutów,  katedr i zakładów. 

- Program wsparcia aktywności publikacyjnej w renomowanych czasopismach / wydawnictwach, w szczególności międzynarodowych skuteczniejsze wspieranie pozyskiwania środków na podstawowe i aplikacyjne badania naukowe, zwłaszcza finansowanych ze źródeł pozakrajowych.

- Uruchomienie systemu zachęt dla kadry prowadzącej badania naukowe, obejmującego m.in. dodatki do wynagrodzeń, możliwość redukcji pensum dydaktycznego oraz czasowe przeniesienie etatu do kategorii badawczej.

- Program inwestycji w infrastrukturę badawczą, w tym planu pozyskiwania zewnętrznych funduszy inwestycyjnych w celu skutecznej realizacji priorytetów doskonałości naukowej. 

- Zakup baz danych oraz licencji oprogramowania, obejmującej skoordynowane zakupy kluczowych narzędzi i zasobów cyfrowych.

- Wspieranie przedsiębiorczości akademickiej obejmującego edukację biznesową, promowanie rozwoju działalności firm spin-off/out oraz oferującego praktyczną pomoc dla nowych firm powstałych na bazie wyników działalności naukowej prowadzonej na WZiKS- IBOK. Instytut Badan Organizacji Kultury prowadzi badania w obszarze kultury oraz wspierania procesów zarządczych w organizacjach związanych z działalnością twórczą, edukacją kulturalną i z dziedzictwem kulturowym. W ramach działalności Instytutu nie skupiamy się jedynie na generowaniu wiedzy teoretycznej, ale również na praktyce i łączeniu jej z zapleczem badawczym w celu poszukiwania nowych rozwiązań doskonalących procesy tworzenia i upowszechniania wartości estetycznych i kulturowych. Kluczowa dla naszych działań jest współpraca z organizacjami kultury. Podkreślamy słowo „współpraca”, bo prowadząc badania dążymy do budowania partnerskich relacji z  organizacjami. Nie chcemy, by proces badawczy zakończył się jedynie pozyskaniem wiedzy teoretycznej. Zależy nam na wspieraniu menedżerów kultury, motywowania ich do w nabycia nowej wiedzy, która pomoże im w codziennej pracy i przyczyni się nie tylko  do rozwoju organizacji, ale także ich samych. Dlatego w ramach tego Instytutu tworzymy przestrzeń dla dyskusji i wymiany doświadczeń.

- Program współpracy z otoczeniem zewnętrznym, obejmujący realizację wspólnych projektów, działalność ekspercką oraz trwałą współpracę z partnerami z otoczenia społeczno-gospodarczego, w tym z partnerami zagranicznymi.

M.B.: Jaka jest wizja i strategia rozwoju Wydziału? Jakie są najważniejsze cele w strategii?

E.B.-W.: Dokładnie taka sama jak Uniwersytetu Jagiellońskiego. 

Misją jest, iż założony przez Kazimierza Wielkiego, za sprawą Królowej Jadwigi odnowiony przez Władysława Jagiełłę, kontynuuje swoje wielowiekowe dziedzictwo w służbie nauki i nauczania przez prowadzenie badań naukowych, poszukiwanie prawdy i jej głoszenie w poczuciu odpowiedzialności moralnej wobec Narodu i Rzeczypospolitej Polskiej. Rozwija się jako uniwersytet badawczy znany ze swoich osiągnięć naukowych i jakości absolwentów

Wizją jest zrównoważony uniwersytet badawczy, będący zarazem wiodącym ośrodkiem naukowym w Europie ŚrodkowoWschodniej, który jest rozpoznawalny w Europie i na świecie. Również uczelnia doskonali kształcenie studentów zintegrowane z nauką i otoczeniem. W obszarze umiędzynarodowienia wizją jest uniwersytet, atrakcyjny dla studentów, doktorantów, nauczycieli i naukowców z Europy i świata. Dążymy do rozwoju uniwersytetu poprzez intensywne partnerstwo i współpraca z otoczeniem, tworzenie uniwersytetu jako wzorowego pracodawcy, instytucji dobrze zarządzanej i stabilnej finansowo.

Do najważniejszych celów należą:

1. Prowadzenie badań naukowych na najwyższym poziomie, w tym badań interdyscyplinarnych i między dziedzinowych, wnoszących znaczący wkład w poszerzanie aktualnych horyzontów wiedzy – tu szerzej
2. Wzmocnienie powiązań badań naukowych z innymi wymiarami misji Uniwersytetu jako centrum innowacji, kultury, świadomości i aktywności społecznej
3. Tworzenie programów kształcenia i nowych formatów dydaktycznych zorientowanych na interdyscyplinarność i integrację z prowadzeniem badań w oparciu o najlepsze praktyki, innowacje dydaktyczne i wyniki badań naukowych
4. Zwiększenie konkurencyjności absolwentów na rynku pracy poprzez współpracę z pracodawcami i z absolwentami UJ w zakresie budowania programów studiów, rozwoju umiejętności zawodowych oraz budowanie dobrego wizerunku absolwentów UJ

M.B.: Czym Wydział się wyróżnia? Jakby Pani opisała unikatowość Wydziału?

E.B.-W.:  Na pierwszym miejscu wspomnę tu o interdyscyplinarności naszego Wydziału. Mamy na Wydziale różnorodność dyscyplin naukowych, w tym trzy  wiodące. Jesteśmy przyzwyczajeni do dyskusji i pracy w przestrzeni rozwijającej się między dziedzinami czy między dyscyplinami. Stąd na naszym Wydziale „urodziło” się kilka ciekawych koncepcji naukowych, takich jak: zarządzanie humanistyczne, zarządzanie w turystyce  czy zarządzanie kulturą. 

Wyróżnia nas kadra naukowa i struktura Wydziału.  Większość z naszych naukowców to zarazem uczestnicy życia społecznego, doradcy, konsultanci, szefowie największych festiwali, muzeów. Młodsza kadra naukowa często posiada już doświadczenie pracy w korporacjach i tworzy  naukę światową.

Unikatowa, wydziałowa kultura organizacji, sprzyja powstawaniu nowych pomysłów, czy innowacjom. To zjawisku naukowego fermentu nazywamy rodzajem rebelii naukowej, dzięki niej powstają nowe idee naukowe. Mamy strukturę instytutową, katedry i zakłady,  ale dzięki temu, że jesteśmy w jednym budynku, mamy ciągła styczność ze sobą, to wytworzyła się wydziałowa wspólnota. Mamy wiele projektów badawczych i różnorodnych inicjatyw, które „tną” te struktury. Mamy silną partycypację studentów w życiu dydaktycznym i naukowym. Jeśli chodzi o kulturę organizacyjną to mamy mały dystans władzy, który przejawia się w  urzeczywistnianiu haseł jak równość, współpraca, zanikająca hierarchiczność. Na naszym Wydziale nikogo nie dziwi projekt, kierowany przez adiunkta, w którym pod jego kierownictwem pracują profesorowie belwederscy. Intencjonalnie dajemy stanowiska młodym ludziom. Podsumowując, wyróżnia nas nastawienie do rzeczywistości, charakteryzujące się przełamywaniem stereotypów i schematów.

Dziękuję za wypowiedź. Życzę dalszych sukcesów i osiągnięć.

 (fot.zasoby WZiKS UJ)